Κλείδα

Η κλείδα αποτελεί ένα οστό  της ωμικής ζώνης που συνδέει το άνω άκρο με τον κορμό. Το σχήμα της είναι καμπύλο, σε μορφή «S» και βρίσκεται στην πρόσθια-άνω επιφάνεια του θώρακα. Η λειτουργία της κλείδας είναι να στηρίζει την ωμική ζώνη και να επιτρέπει στο άνω άκρο να κινείται ελεύθερα, διατηρώντας την απαραίτητη απόσταση από τον κορμό. Επιπλέον, η κλείδα προστατεύει σημαντικές ανατομικές δομές που βρίσκονται από κάτω από αυτήν, όπως είναι η υποκλείδια αρτηρία και φλέβα και τα νεύρα του βραχιόνιου πλέγματος. Η σωστή λειτουργία της είναι απαραίτητη για την αρμονική κίνηση του ώμου. Όπως μαρτυρά και το όνομα της, είναι το “κλειδί΄” που “κλειδώνει” και “ξεκλειδώνει” την ωμική ζώνη, προκειμένου ο ώμος να κινηθεί ελεύθερα και σταθερά.

Συνηθισμένοι τρόποι τραυματισμού της κλείδας

Η κλείδα τραυματίζεται συχνότερα κατά τη διάρκεια πτώσεων ή άμεσων πλήξεων στον ώμο. Πρόκειται για ένα οστό που βρίσκεται σε εκτεθειμένη θέση και δεν προστατεύεται από μύες ή άλλα στοιχεία, κάτι που την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη σε κακώσεις. Οι συνηθέστεροι μηχανισμοί τραυματισμού περιλαμβάνουν:

• Πτώση επάνω στον ώμο, είτε από ύψος, είτε κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων.
• Άμεσο χτύπημα στην περιοχή της κλείδας, για παράδειγμα σε τροχαία ατυχήματα.
• Πτώση με έκταση του άνω άκρου, όπου μεταφέρεται δύναμη από το χέρι προς την κλείδα.

Οι τραυματισμοί αυτοί οδηγούν συνήθως σε κάταγμα της κλείδας, που αποτελεί και την πιο συχνή βλάβη στην περιοχή ή σε εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.

Συμπτώματα και διάγνωση κάταγματος κλείδας

Το κάταγμα της κλείδας εμφανίζεται συνήθως με έντονο πόνο στο σημείο του τραυματισμού, αδυναμία ανύψωσης του βραχίονα και πρήξιμο στην περιοχή. Ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί ήχο κριγμού, ενώ είναι εμφανής και κάποια παραμόρφωση στο άνω μέρος του θώρακα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει και μούδιασμα στο χέρι, αν το κάταγμα πιέσει παρακείμενα νεύρα.

Η διάγνωση γίνεται με φυσική εξέταση και ακτινογραφία. Σε πιο πολύπλοκες κακώσεις, μπορεί να απαιτηθεί αξονική τομογραφία για ακριβέστερη εκτίμηση.

Θεραπεία και αποκατάσταση κακώσεων στην κλείδα

Η αντιμετώπιση των τραυματισμών της κλείδας εξαρτάται από τη σοβαρότητα και τον τύπο του κατάγματος ή τη σοβαρότητα του εξαρθρήματος.  Τις περισσότερες φορές,  εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία, εκτός αν υπάρχει σημαντική παρεκτόπιση των οστικών τμημάτων ή σοβαρή αστάθεια της ωμικής ζώνης.

Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:

• Ακινητοποίηση με ιμάντα ανάρτησης ή ειδικό νάρθηκα τύπου figure-of-eight.
• Αναλγητική αγωγή για την ανακούφιση από τον πόνο.
• Φυσικοθεραπεία για τη σταδιακή αποκατάσταση της κινητικότητας του ώμου.

Σε περιπτώσεις με μεγάλη παρεκτόπιση ή όταν το κάταγμα δεν επουλώνεται σωστά, απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική θεραπεία των καταγμάτων κλείδας περιλαμβάνει την εσωτερική οστεοσύνθεση με πλάκες και βίδες, ώστε να επιτευχθεί σταθερότητα και σωστή ευθυγράμμιση του οστού. Σε περιπτώσεις εξαρθρήματος ακρωμιοκλειδικής, η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την ανάταξη της κλείδας στην ανατομική θέση της και τη σταθεροποίησή της με ισχυρά ράμματα και τενόντιο μόσχευμα.

Πιθανές επιπλοκές μετά από κάταγμα κλείδας

Οι περισσότερες κακώσεις της κλείδας επουλώνονται χωρίς προβλήματα. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκύψουν επιπλοκές, όπως:

• Ψευδάρθρωση, όταν δεν ολοκληρώνεται η οστική πώρωση ενός κατάγματος.
• Καθυστερημένη πώρωση, όταν παρατείνεται σημαντικά ο χρόνος πώρωσης ενός κατάγματος.
• Παρατεταμένος πόνος ή ευαισθησία στο σημείο του κατάγματος.
• Νευρολογικά συμπτώματα, λόγω πίεσης νεύρων που περνούν κάτω από την κλείδα.
• Μόνιμη παραμόρφωση, σε περιπτώσεις πλημμελούς επούλωσης.
• Αστάθεια ωμικής ζώνης, σε περιπτώσεις σοβαρών εξαρθρημάτων ακρωμιοκλειδικής που αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά.

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία του κάθε τραυματισμού μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο αυτών των προβλημάτων.

Συμβουλές για την πρόληψη τραυματισμών στην κλείδα

Η πρόληψη τραυματισμών της κλείδας βασίζεται κυρίως στη σωστή εκπαίδευση και προστασία κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων υψηλού κινδύνου. Ορισμένες πρακτικές περιλαμβάνουν:

• Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού σε αθλήματα επαφής ή extreme sports.
• Εκτέλεση ασκήσεων ενδυνάμωσης για τους μύες του ώμου και του κορμού.
• Αποφυγή επικίνδυνων κινήσεων ή συνθηκών που αυξάνουν τον κίνδυνο πτώσης.
• Διατήρηση σωστής στάσης του σώματος για τη μείωση μηχανικών καταπονήσεων.

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός & Αθλίατρος Δρ. Κόλλιας Γεώργιος με εξειδίκευση στις παθήσεις και κακώσεις του ώμου, διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση τραυματισμών της κλείδας. Έχοντας εκπαιδευτεί σε κορυφαία κέντρα του εξωτερικού και με εξειδίκευση στην αρθροσκοπική και επανορθωτική χειρουργική, εφαρμόζει σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που εξασφαλίζουν ασφαλή αποκατάσταση. Επικοινωνήστε με τον κ. Κόλλια για εξειδικευμένη διάγνωση και θεραπεία των κακώσεων της κλείδας.