Η ρήξη οπίσθιου χιαστού αποτελεί σοβαρή συνδεσμική βλάβη του γόνατος. Η κάκωση αυτή χωρίζεται σε τέσσερις βαθμούς σοβαρότητας:
- Πρώτου βαθμού: Μερική ρήξη συνδέσμου
- Δευτέρου βαθμού: Μερική ρήξη – χαλαρότητα γόνατος
- Τρίτου βαθμού: Πλήρης ρήξη (κομμένος σύνδεσμός) – ασταθές γόνατο
- Τετάρτου βαθμού: Πλήρης ρήξη οπίσθιου χιαστού και τραυματισμός και άλλων συνδέσμων του ίδιου γόνατος (πχ πρόσθιος χιαστός, οπίσθια έξω γωνία)
Η ρήξη οπίσθιου χιαστού συμβαίνει πιο σπάνια από τη ρήξη προσθίου χιαστού. Σε περίπτωση, όμως, που συμβεί μπορεί να επηρεάσει δραστικά τη λειτουργικότητα του γόνατος.
Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού – Πώς μπορεί να προκληθεί;
Για τη ρήξη οπίσθιου χιαστού απαιτείται συγκεκριμένος μηχανισμός κάκωσης. Οι έντονες και απότομες στροφικές κινήσεις του γόνατος, οι πτώσεις από άλμα και οι συγκρούσεις με κάποιον άλλον αθλητή αυξάνουν ραγδαία τον κίνδυνο ρήξης οπίσθιου χιαστού. Η πτώση με λυγισμένο γόνατο ενώ το πόδι βρίσκεται σε έκταση είναι ο συχνότερος μηχανισμός κάκωσης. Επίσης, η ανώμαλη προσγείωση μετά από ένα ψηλό άλμα ή μια βίαιη πρόσκρουση στο μπροστινό μέρος του γόνατος μπορεί να προκαλέσει ρήξη οπίσθιου χιαστού. Εκτός από τον αθλητισμό, τέτοιοι τραυματισμοί προκαλούνται πολύ συχνά στα τροχαία ατυχήματα. Αν προκληθεί εξάρθρωση γόνατος κατά την κάκωση, τότε απαιτείται άμεσα αντιμετώπιση από Ορθοπαιδικό χειρουργό.
Συμπτώματα Ρήξης Οπίσθιου Χιαστού
Η υποψία ότι έχει συντελεστεί κάποιος τραυματισμός στον οπίσθιο χιαστό τίθεται όταν έχει επηρεαστεί η σταθερότητα του γόνατος. Ο ασθενής νιώθει αδύναμο το κάτω άκρο του, κάτι που τον δυσκολεύει στην εκτέλεση απλών κινήσεων. Σε περίπτωση ρήξης οπίσθιου χιαστού ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει τα εξής συμπτώματα:
- Πόνος που επιδεινώνεται με τις κινήσεις του γόνατος
- Πόνος κατά τη φόρτιση του πάσχοντος γόνατος
- Αδυναμία εκτέλεσης στροφικών κινήσεων του γόνατος (αστάθεια)
- Οίδημα (πρήξιμο)
- Χωλότητα (δυσκολία βάδισης)
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, θα χρειαστεί άμεσα επίσκεψη στον Ορθοπαιδικό ώστε να αντιμετωπιστεί κατάλληλα ο τραυματισμός και να σχεδιαστεί η αντίστοιχη θεραπεία.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ρήξης οπίσθιου χιαστού;
Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση της ρήξης οπίσθιου χιαστού είναι η κλινική εξέταση του γόνατος από έμπειρο ορθοπαιδικό χειρουργό ώστε, να καθορισθεί η σοβαρότητα της κάκωσης. Ανάλογα με τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής, την έντασή τους και το χρόνο που έχουν εκδηλωθεί, ο γιατρός θα καταλήξει σε ποια από τις τέσσερις κατηγορίες ανήκει η βλάβη. Ενδεχομένως, να χρειαστούν συμπληρωματικές εξετάσεις, όπως:
- Ακτινογραφία
- Μαγνητική τομογραφία
- Αξονική τομογραφία
Θεραπεύεται η Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού;
Η ρήξη οπίσθιου χιαστού θεραπεύεται είτε συντηρητικά είτε με χειρουργική επέμβαση.
Στη συντηρητική θεραπεία, εφαρμόζεται συνήθως ένας ειδικός νάρθηκας στο γόνατο για ένα κατάλληλο χρονικό διάστημα. Παράληλα, ο ασθενής μπορεί να μετακινείται με πατερίτσες ώστε να μην φορτίζει με το σώμα του την πάσχουσα άρθρωση. Θα χρειαστεί, επίσης, να κάνει φυσικοθεραπείες για να επανέλθει όσο το δυνατόν περισσότερο η ομαλή λειτουργία του τραυματισμένου γόνατος.
Στην περίπτωση που ο τραυματισμός είναι σοβαρός, τότε ο ασθενής υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση. Η αρθροσκόπηση γόνατος αποτελεί μια λιγότερο επεμβατική μέθοδο σε σχέση με τις παραδοσιακές πρακτικές και το ποσοστό επιτυχίας της είναι αρκετά υψηλό. Κατά την αρθροσκόπηση επιβεβαιώνεται η διάγνωση, αφαιρούνται οι κατεστραμένοι και τραυματισμένοι ιστοί και τοποθετείται τενόντιο μόσχευμα στη θέση του κομμένου οπίσθιου χιαστού. Οι διαθέσιμες επιλογές μοσχεύματος είναι τρεις:
- Αυτομόσχευμα (τένοντας που λαμβάνεται από το σώμα του ίδιου του ασθενούς)
- Αλλομόσχευμα (διαθέσιμος τένοντας από τράπεζα μοσχευμάτων)
- Συνθετικό (ειδικά κατασκευασμένο μόσχευμα που προσομοιάζει στις ιδιότητες του χιαστού)
Μετεγχειρητικά, ο ασθενής ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης και σε λίγες εβδομάδες το χειρουργημένο γόνατο επανέρχεται στα προ του τραυματισμού λειτουργικά επίπεδα.
Πώς χωρίζεται ο βαθμός σοβαρότητας της ρήξης;
- Διάταση-μερική ρήξη του συνδέσμου
- Πλήρης ρήξη
- Πολυσυνδεσμική αστάθεα (συνυπάρχει ρήξη και άλλου συνδέσμου πχ πρόσθιος χιαστός, οπίσθια έξω γωνία)
Πώς μπορεί να προκληθεί;
Μπορεί να προκληθεί από:
- Έντονη και απότομη στροφική κίνηση του γόνατος
- Πτώση από άλμα, συνήθως λόγω ανώμαλης προσγείωσης
- Σύγκρουση με κάποιον άλλον αθλητή
- Πτώση με λυγισμένο πόδι
- Τροχαίο ατύχημα
Τι συμπτώματα παρουσιάζει ο ασθενής;
- Πρήξιμο
- Δυσκολία βάδισης
- Αστάθεια
- Έντονος πόνος κατά την στροφική κίνηση του γόνατος
Με ποιον τρόπο πραγματοποιείται η διάγνωση;
Απαιτείται λεπτομερής κλινική εξέταση κατά την οποία διαπιστώνεται οπίσθια αστάθεια του γόνατος. Ο ορθοπαιδικός πιθανότατα θα ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις π.χ. ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία για περαιτέρω διαγνωστικό έλεγχο του γόνατος.
Με ποιον τρόπο θεραπεύεται αποτελεσματικά;
Η ρήξη οπίσθιου χιαστού αντιμετωπίζεται συντηρητικά με την χρήση ειδικού νάρθηκα και μέσω φυσικοθεραπειών. Σε πολυσενδεσμική αστάθεια ή σε αποτυχία συντηρητικής αγωγής, η αντιμετώπιση είναι χειρουργική, με τη διενέργεια αρθροσκόπησης γόνατος και την αντικατάσταση του τραυματισμένου οπίσθιου χιαστού με μόσχευμα.